Hiểu đúng về 5S
Khái niệm 5S được bắt nguồn từ Nhật Bản vào đầu những năm 80 và đang được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bắt nguồn từ truyền thống của Nhật Bản, ở mọi nơi, trong mọi công việc, công ty luôn cố gắng khơi dậy ý thức trách nhiệm, tự nguyện, tính tự giác của người thực hiện các công việc đó. Công ty luôn tìm cách sao cho nhân viên thực sự gắn bó với công việc của mình.
Ví dụ, trong phân xưởng, người quản lý sẽ cố gắng khơi dậ̣y ý thức trong người công nhân đây là “công việc của tôi”, “chỗ làm việc của tôi”, “máy móc của tôi”. Từ đó người lao động sẽ dễ dàng chấp nhận chăm sóc “chiếc máy của mình”, “chỗ làm việc của mình” và cố gắng để hoàn thành “công việc của mình” một cách tốt nhất.
Các nhà quản lý của Nhật đã tiếp thu truyền thống này và đẩy nó lên thành một phong trào phát triển rộng rãi. Sau đó đã đúc kết các kinh nghiệm thực tiễn thành lý luận khoa học và cho ra đời chương trình năng suất chất lượng mới đó là 5S.
5S là chữ cái đầu của các từ tiếng Nhật “SERI”, “SEITON", “SEISO”, “SEIKETSU” và “SHITKESU” được tạm dịch sang tiếng Việt là “Sàng lọc”, “Sắp xếp”, “Sạch sẽ”, “Săn sóc”, và “Sẵn sàng”.
- SERI (Sàng lọc): Là sàng lọc những cái không cần thiết tại nơi làm việc và loại bỏ chúng.
- SEITON (Sắp xếp): Là sắp xếpmọi thứ ngăn nắp trật tự đúng chỗ của nó để có thể tiện lợi khi sử dụng.
- SEISO (Sạch sẽ): Là vệ sinh mọi chỗ tại nơi làm việc để không còn rác trên nền nhà, máy móc và thiết bị.
- SEIKETSU (Săn sóc): Là luôn săn sóc, giữ gìn vệ sinh nơi làm việc bằng cách liên tục thực hiện Seri, Seiton và Seiso.
- SHITSUKE (Sẵn sàng): Là tạo cho mọi người thói quen tự giác làm việc tốt và luôn tuân thủ nghiêm ngặt các qui định tại nơi làm việc.
Lợi ích của 5S
Khi thực hiện 5S thành công trong công ty, 5S sẽ đưa lại sự thay đổi lớn về môi trường và hiệu quả làm việc. Những thứ không cần thiết sẽ được loại bỏ khỏi nơi làm việc, những vật dụng cần thiết được xếp ngăn nắp, gọn gàng, đặt ở những vị trí thuận tiện cho người sử dụng, máy móc thiết bị trở nên sạch sẽ, được bảo dưỡng, bảo quản. Từ các hoạt động 5S sẽ nâng cao tinh thần tập thể, khuyến khích sự hòa đồng của mọi người, qua đó người làm việc sẽ có thái độ tích cực hơn, có trách nhiệm và ý thức hơn với công việc.
Ngày nay, 5S là một chương trình nâng cao năng suất rất phổ biến ở Nhật Bản và dần trở nên phổ biến ở nhiều nước khác vì các lợi ích sau:
- Nâng cao năng suất (P – Productivity)
- Nâng cao chất lượng (Q – Quality)
- Giảm chi phí (C – Cost)
- Giao hàng đúng hạn (D – Delivery)
- Đảm bảo an toàn (S – Safety)
- Nâng cao tinh thần (M – Morale)
5 yếu tố cơ bản để thực hiện thành công chương trình 5S
- Lãnh đạo luôn cam kết và hỗ trợ: điều kiện tiên quyết cho sự thành công khi thực hiện 5S là sự hiểu biết và ủng hộ của lãnh đạo. Lãnh đạo cần hình thành các nhóm công tác và chỉ đạo thực hiện.
- Thực hiện 5S bắt đầu bằng đào tạo và huấn luyện: đào tạo cho mọi người nhận thức được ý nghĩa của các hoạt động 5S, cung cấp cho họ những phương pháp thực hiện. Khi đã có nhận thức và có phương tiện thì mọi người sẽ tự giác tham gia và chủ động trong các hoạt động 5S.
- Tất cả mọi người cùng tự nguyện tham gia vào thực hiện 5S: bí quyết thành công khi thực hiện 5S là tạo ra một môi trường thích hợp khuyến khích tất cả mọi người tham gia, không loại trừ một ai.
- Triển khai ngay: đây là một trong những điều kiện rất quan trọng để triển khai 5S thành công.
- Lặp lại vòng 5S với tiêu chuẩn cao hơn: thực hiện chương trình 5S là sự lặp lại không ngừng các hoạt động nhằm đảm bảo duy trì và cải tiến công tác quản lý.
Hồng Thiện Mỹ